تاجران دنبال فِرست کِلاسند؛ پرواز باشد، اقتصاد هم پرواز می کند
فرودگاه ها به عنوان زیرساخت های کلیدی برای تجارت و حمل و نقل جهانی عمل می کنند. آنها امکان جابجایی کالاها و افراد در سراسر مناطق، کشورها و قاره ها را فراهم می کنند و تجارت و بازرگانی بین المللی را تسهیل می کنند.
یادداشت به قلم: بهروز حسینی
پایگاه خبری آسمان زنجان، تا زمانی که کشور امارات از انگلیس جدا نشده بود، بیشتر فعالیت های اقتصادی مردم، گرداگرد صید مروارید و یا ماهیگیری می چرخید.
در سال ۱۹۷۴ شیخ رشید از شیخ محمد درخواست کرد تا ساخت فرودگاه بین المللی دبی در صدر کارهای عمرانی این شهر قرار گیرد.
در دهه ۱۹۸۰ دبی تمرکز خود را با ایجاد تنوع در اقتصادش، مراکز حمل و نقل مانند بندر رشید، منطقه آزاد جبل علی و همچنین ساخت فرودگاه بین المللی دبی گام بزرگی در همین راستا برداشت.
در همین زمان بود که اقتصاد دبی رو به پیشرفت حرکت کرد و تمام این عوامل باعث شدند تا بازی های مهم جهانی، اردوهای ملی و باشگاهی، همایش های اقتصادی مثل جیتکس بزرگترین جشنوارهٔ کامپیوتر و آی‌سی‌تی در دبی برگزار گردد.
قطعاً می توان اهمیت فرودگاه بین المللی دبی، را در صدر چندین عوامل رشد اقتصادی کشور امارات عنوان کرد.
فرودگاه ها به چند دلیل نقش مهمی در رشد اقتصادی دارند:
تسهیل تجارت و حمل و نقل:
فرودگاه ها به عنوان زیرساخت های کلیدی برای تجارت و حمل و نقل جهانی عمل می کنند. آنها امکان جابجایی کالاها و افراد در سراسر مناطق، کشورها و قاره ها را فراهم می کنند و تجارت و بازرگانی بین المللی را تسهیل می کنند.
در نتیجه، کسب‌وکارها می‌توانند به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشند، پایگاه مشتریان خود را گسترش دهند و به رشد اقتصادی کمک کنند.
جذب سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار:
فرودگاه‌ها به‌عنوان قطب‌های مهم برای فعالیت‌های اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار در منطقه عمل می‌کنند.
بسیاری از شرکت‌ها، دسترسی به فرودگاه را هنگام تصمیم‌گیری در مورد مکان دفتر مرکزی، تأسیسات تولید یا مراکز توزیع خود ضروری می‌دانند.
وجود فرودگاههای با اتصال خوب می‌تواند منجر به تأسیسات تجاری جدید، ایجاد شغل و افزایش فعالیت‌های اقتصادی شود.
صنعت گردشگری:
فرودگاه‌ها به عنوان دروازه‌ای برای گردشگرانی که از یک منطقه یا کشور بازدید می‌کنند، عمل می‌کنند.
صنعت توریسم قوی، اقتصاد محلی را تقویت می کند، شغل ایجاد می کند و از طریق مسکن، خدمات غذایی، حمل و نقل و صنایع خرده فروشی درآمد ایجاد می کند.
فرودگاههای کارآمد و با اتصال خوب برای جذب گردشگران ضروری هستند و جریان ثابت بازدیدکنندگان و متعاقب آن رشد اقتصادی را تضمین می‌کنند.
فرصت های شغلی:
فرودگاه ها منابع مهم اشتغال، چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم هستند؛ آنها فرصت های شغلی را برای خلبانان، کنترلرهای ترافیک هوایی، کارکنان زمینی، پرسنل امنیتی و خدمه تعمیر و نگهداری فراهم می کنند.
علاوه بر این، توسعه صنایع اطراف مانند ساخت‌وساز، مهمان‌نوازی، تدارکات و خرده‌فروشی اغلب با رشد فرودگاه تحریک می‌شود که منجر به فرصت‌های شغلی بیشتر می‌شود.
تجارت و گسترش صادرات:
فرودگاه ها با ارائه راه حل های لجستیکی و حمل و نقل کارآمد، رشد صادرات را تسهیل می کنند.
کالاهای فاسد شدنی، محصولات با ارزش بالا و صادرات حساس به زمان به شدت به حمل و نقل هوایی متکی هستند.
دسترسی آسان به فرودگاه ها به کسب و کارها اجازه می دهد تا به سرعت و مقرون به صرفه به بازارهای بین المللی برسند و آنها را قادر می سازد صادرات خود را گسترش دهند و به رشد اقتصادی کمک کنند.
ارتباط و روابط تجاری:
فرودگاه ها به عنوان قطب هایی عمل می کنند که مناطق و شهرها را به هم متصل می کنند و روابط تجاری و همکاری ها را تسهیل می کنند.
آنها مدیران تجاری، کارآفرینان و متخصصان را قادر می‌سازند تا به راحتی سفر کنند و ارتباطات رو در رو، انجام معاملات و تبادل دانش را ارتقا دهند.
اتصال پیشرفته به کسب و کارها کمک می کند تا از فرصت ها در بازارهای مختلف استفاده کنند و از رشد اقتصادی حمایت کنند.
درآمدزایی:
فرودگاه ها از راه های مختلف از جمله هزینه های خطوط هوایی، هزینه های فرود، فضاهای خرده فروشی، تبلیغات و هزینه های پارکینگ درآمد ایجاد می کنند.
این منابع مالی اغلب در توسعه و نگهداری زیرساخت‌های فرودگاهی سرمایه‌گذاری مجدد می‌شوند و فعالیت‌ها و رشد اقتصادی را تحریک می‌کنند.
به طور خلاصه، فرودگاه‌ها با تسهیل تجارت، جذب سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار، ترویج گردشگری، ایجاد فرصت‌های شغلی، حمایت از رشد صادرات، افزایش اتصال و ایجاد درآمد، نقش حیاتی در ارتقای رشد اقتصادی دارند.
برترین فرودگاههای دنیا و رشد اقتصادی که چه حاجت به بیان است
برترین فرودگاههای دنیا در بررسی‌های مختلف بر اساس معیارهای متفاوتی از جمله تعداد مسافران، خدمات، امکانات، طراحی و امنیت انتخاب می‌شوند. در زیر، به برخی از برترین فرودگاههای دنیا اشاره شده است:
- فرودگاه بین‌المللی هارتسفیلد-جکسون آتلانتیک در آتلانتا، ایالات متحده
- فرودگاه بین‌المللی بیگرام در سنگاپور
- فرودگاه بین‌المللی توکیو هانیدا در توکیو، ژاپن
- فرودگاه بین‌المللی دبی در دبی، امارات متحده عربی
- فرودگاه بین‌المللی هیثرو در لندن، انگلستان
- فرودگاه بین‌المللی چانگی در بانکوک، تایلند
- فرودگاه بین‌المللی شیکاگو اوهیر در شیکاگو، ایالات متحده
- فرودگاه بین‌المللی فرانکفورت در فرانکفورت، آلمان
- فرودگاه بین‌المللی اینچئون در پکن، چین
- فرودگاه بین‌المللی سیدنی کینگزفورد اسمیت در سیدنی، استرالیا
فرودگاه استانبول؛ پرواز به سوی رشد اقتصادی
فرودگاه استانبول، رسماً با نام فرودگاه بین‌المللی استانبول، یکی از بزرگترین و پیشرفته‌ترین فرودگاههای دنیا است؛ این فرودگاه در ترکیه واقع شده و با ظرفیت ۱۵۰ میلیون مسافر سالانه، در اکتبر ۲۰۱۸ آغاز به کار کرد.
فرودگاه استانبول، توانایی پذیرایی از میلیون‌ها مسافر در سال را دارد و به عنوان یک مرکز پروازی بین‌المللی مهم و انتقالی برای مسافران در قاره اروپا و آسیا شناخته می‌شود.
همچنین، با امکانات و خدمات مدرن، مغازه‌ها، رستوران‌ها و هتل‌های داخلی و بین‌المللی، فرودگاه استانبول تجربه سفری راحت و لذت‌بخش را برای مسافران فراهم می‌کند.
در مرحله توسعه آینده این فرودگاه ارتقاء ظرفیت برای رسیدگی به سالانه ۲۰۰ میلیون مسافر در نظر گرفته شده‌است.
فرودگاه استانبول در فهرست «۱۰ فرودگاه پرتردد جهان در سال ۲۰۲۲» که توسط شورای بین‌المللی فرودگاه‌ها (ACI World) منتشر شده است، پس از فرودگاههای آتلانتا، دالاس، دنور، شیکاگو، دبی و لس آنجلس در رتبه هفتم قرار گرفت.
شرکت هواپیمایی قطر و رویای پرواز قطر در دنیای تبلیغات
سفر ۳۱ تیم جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ به دوحه با پروازهای ویژه فرست کلاس هواپیمایی قطر، رویای پرواز قطر را در دنیای تبلیغات محقق ساخت.
فدراسیون جهانی فوتبال FIFA اعلام کرده بود که با توجه به اینکه میزبان جام جهانی، قطر است و فیفا هزینه تیمها را برای رفت و برگشت و کمپ در دوحه می دهد، تیمها باید با پرواز قطری به دوحه بروند.
معجزه جام جهانی فوتبال؛ پرواز به سوی ثبت رکوردهای سودآوری قطر ایرویز
قطر ایرویز با انتشار گزارش عملکرد خود در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۲ میلادی اعلام کرد که این شرکت نیز رکورد سوددهی خود را با ثبت ۱.۲۱ میلیارد دلار سود شکسته است. این شرکت هواپیمایی ۳۱.۷ میلیون مسافر را جابجا کرده که نسبت به سال مالی پیش از آن ۷۱ درصد افزایش یافته است.
لباس فرم کارکنان هواپیمایی قطر ایرویز؛ حتی در فینال جام جهانی!
این پایان ماجرا نبود؛ چرا که اهمیت پرواز برای کشور ثروتمندی همچون قطر، باعث شد که اهدا کنندگان جام و مدال های مراسم اهدای جام در ورزشگاه لوسیل قطر، از لباس های شرکت هواپیمایی قطر ایرویز استفاده کنند.
پس تا این بخش از یادداشت می توان نتیجه گرفت که یکی از مهمترین از عوامل رشد اقتصادی، ایجاد فرودگاههای کامل و منظم هواپیمایی در شهر هاست.
فرودگاه در ایران؛ نفتی که پرواز را هم ارمغان آورد
در واقع مسجدسلیمان، نخستین نقطه در خاورمیانه است که به طور رسمی صاحب فرودگاه شد و از آن پرواز صورت می گرفت.
تاریخ رسمی تأسیس این فرودگاه و افتتاح آن به سال ۱۲۸۷ شمسی باز می گردد.
تاریخچه فرودگاه‌ها در ایران به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد، زمانی که کشور در دوران حکومت رضا شاه پهلوی دستخوش نوسازی و توسعه چشمگیری شد.
در اینجا جدول زمانی مختصری از تاریخچه فرودگاه های ایران آورده شده است:
دهه ۱۹۳۰:
رضا شاه پهلوی در دهه ۱۹۳۰ به عنوان بخشی از تلاش‌های نوسازی خود، اولین فرودگاه بین‌المللی ایران را به نام «فرودگاه بین‌المللی مهرآباد» در تهران ساخت.
این فرودگاه در ابتدا یک فرودگاه نظامی بود اما بعدها برای رسیدگی به ترافیک هوایی بین المللی گسترش یافت.
دهه ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰:
در این دوره، چندین فرودگاه در سراسر کشور، هم برای مقاصد نظامی و هم غیرنظامی ساخته شد. از جمله فرودگاه های ساخته شده می توان به فرودگاه بین المللی آبادان، فرودگاه بین المللی شیراز، فرودگاه بین المللی مشهد و فرودگاه بین المللی اصفهان اشاره کرد.
دهه ۱۹۷۰:
در دهه ۱۹۷۰، در دوران حکومت محمدرضا شاه پهلوی، ایران شاهد رشد سریع اقتصادی و توسعه اجتماعی بود. این امر در گسترش زیرساخت های فرودگاهی آن نیز منعکس شد.
فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تهران (که در آن زمان فرودگاه بین‌المللی تهران نامیده می‌شد) در سال ۱۳۵۷ با هدف افزایش ترافیک هوایی بین‌المللی افتتاح شد.
شاه همچنین ساخت چندین فرودگاه منطقه‌ای از جمله فرودگاه بین‌المللی شیراز، فرودگاه بین‌المللی مشهد و فرودگاه بین‌المللی اصفهان را برای ارتقای گردشگری و توسعه منطقه‌ای آغاز کرد.
۱۹۷۹-۱۹۸۰:
پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹، ایران دوره‌ای از تغییرات سیاسی و اجتماعی را پشت سر گذاشت که بر بخش هوانوردی آن نیز تأثیر گذاشت.
فرودگاه مهرآباد تهران به عنوان فرودگاه بین‌المللی اولیه باقی ماند، در حالی که فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران به دلیل ناآرامی‌های سیاسی با تاخیر و عقب‌نشینی در ساخت و ساز مواجه شد.
اما در اواخر دهه ۱۹۸۰ فرودگاه بین المللی امام خمینی تهران تکمیل و به عنوان دروازه بین المللی اولیه ایران شروع به فعالیت کرد.
دهه ۱۹۹۰ تا کنون:
در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، ایران رونق چشمگیری را در صنعت هوانوردی خود تجربه کرد که نتیجه آن گسترش و نوسازی فرودگاه ها در سراسر کشور بود.
دومین شهر بزرگ ایران، مشهد، شاهد ساخت ترمینال مسافربری جدید در فرودگاه بین المللی مشهد بود که آن را به یکی از بزرگترین فرودگاه های ایران تبدیل کرد.
سایر فرودگاه‌ها مانند فرودگاه بین‌المللی اصفهان، فرودگاه بین‌المللی تبریز و فرودگاه بین‌المللی شیراز نیز برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد برای سفرهای هوایی، تحت توسعه و ارتقاء قرار گرفتند.
علاوه بر این، فرودگاههای جدیدی مانند فرودگاه بین‌المللی کیش، واقع در جزیره کیش خلیج‌فارس، به‌عنوان قطب بین‌المللی ترانزیتی و مقاصد گردشگری ساخته شد.
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های بیشتری از جمله نوسازی و توسعه فرودگاه‌هایی مانند فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران و فرودگاه مهرآباد تهران حاصل شده است.
به طور کلی، تاریخچه فرودگاه ایران نشان دهنده تلاش مستمر برای توسعه و نوسازی زیرساخت های هوانوردی برای پاسخگویی به تقاضاهای رو به رشد سفرهای هوایی داخلی و بین المللی است.
ایران سومین کشور دنیا با بیشترین تعداد همسایه است
بر اساس اعلام مرزبانی فراجا، ایران با هشت هزار کیلومتر مرز مشترک با ۱۵ کشور، سومین کشور دنیا با بیشترین همسایه است که برخورداری از فرصت‌ها را می طلبد.
از آنجائیکه گردشگری سلامت در ایران از رونق خوبی برخوردار است، میتوان این فرصت را مغتنم شمرد و شهرهایی که توانایی میزبانی از این گردشگران را دارند، فرودگاههای فعالی داشته باشند.
به نظر می رسد تا این بخش از یادداشت، اهمیت فرودگاه در دنیای اقتصاد، بیش از پیش روشن تر شده است.
حال در ادامه به وضعیت فرودگاه در استان زنجان اشاره می کنیم؛
پرواز در زنجان؛ کمی، شاید، گاهی!
فرودگاه بین‌المللی شهدای زنجان یکی از فرودگاههای فعال ایران از نوع مرز هوایی می باشد که در مرکز استان زنجان، شهر زنجان واقع شده‌است.
فرودگاه شهدای زنجان، تنها فرودگاه استان زنجان می باشد، که عملیات احداث آن در سال ۱۳۶۹ بنا به نیازهای موجود در استان، آغاز شد و پس از تقریبا ۱۰ سال و در سال ۱۳۷۹ افتتاح گردید.
در حال حاضر فرودگاه زنجان زیر‌مجموعه شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران می‌باشد.
با توجه به مصوبه دولت مبنی بر تبدیل فرودگاه زنجان به مرز هوایی در اردیبهشت ۹۱ نیز نخستین پرواز خارجی به مقصد عربستان انجام شد.
در فرودگاه زنجان، کلیه مجموعه های مورد نیاز یک فرودگاه مرز هوایی با تمامی تجهیزات مربوطه درآن مستقر می باشد.
این فرودگاه قابلیت پذیرش انواع هواپیماهای پهن پیکر و هواپیماهای متوسط و هواپیماهای بدنه باریک و هواپیماهای سبک و انواع هلی کوپتر تا رده ایرباس ۳۰۰ را دارد.
به لحاظ جغرافیایی، استان زنجان از شمال به استانهای اردبیل و گیلان، از شرق به استان قزوین، از جنوب به استان همدان، از جنوب غربی و غرب به استانهای کردستان و آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی محدود است و از جمله استانهایی است که به تنهایی با ۷ استان کشور همسایه و همجوار است.
راه های ارتباط زمینی در رشد اقتصادی هر استان بسیار تاثیر گذار است و استان زنجان از این لحاظ وضعیت مناسبی دارد.
اگرچه در سال های دور، بسیاری از امور مردم از طریق حمل و نقل زمینی شامل جاده ای و ریلی انجام می شد اما با توسعه شهرها و گسترش زندگی ماشینی و مدرن میل به استفاده از حمل و نقل هوایی جایگزین ترابری زمینی شد به طوریکه امروزه بهره مندی از خدمات هوایی از نیازهای اساسی و ضروری برای اغلب مردم به شمار می‌رود.
در دنیای نوین اقتصاد، اهمیت زمان و سرعت مهمترین حرف را می زند؛ چراکه سرمایه گذاران و گردشگران، اهمیت زمان و سرعت را بهتر از همگان درک می کنند.
حمل و نقل هوایی علاوه بر تامین نیازهای اقتصادی، اجتماعی، نظامی، تفریحی و گردشگری می تواند زمینه ساز تبادل فرهنگی میان شهرها و کشورهای مختلف نیز باشد.
به رغم این موضوع در بسیاری از موارد، برنامه ریزی ها برای گسترش پروازهای فرودگاه ها به خصوص در استان هایی که از این زیرساخت بهره مند هستند به درب‌های بسته خورده است که دلایل مختلفی دارد.
بنا به گفته کارشناسان و مسوولان، نبود مسافر و خالی ماندن صندلی هواپیماهای مسافری در طول سال مهمترین دلیل استقبال نکردن شرکتهای هواپیمایی برای برقراری پرواز از یک فرودگاه است.
نبود پروازهای برنامه ای، مردم استان زنجان را با مشکل مواجه کرده و این در حالی است که مدیر فرودگاه زنجان راه حل این مشکل و برقراری پروازهای دایمی را ورود بخش گردشگری استان به این موضوع می داند.
بهره گیری از شرکتهای دارای هواپیمای کوچک برای برقراری پرواز از فرودگاه زنجان، یکی دیگر از راهکارهای فعال ماندن فرودگاه زنجان محسوب می شود.
از برقراری پروازهای مشهد، کیش و ترکیه تا تعطیلی فرودگاه
فرودگاه زنجان پس از افتتاح، سال‌های پر فراز و نشیبی را طی کرده است؛ چند بار تعطیلی به دلیل نبود مسافر و بازگشایی دوباره آن در دولت‌های مختلف، همه آن چیزهایی است که این فرودگاه به خود دیده است.
حال، که زنجان، فرودگاه و بستر صنعت هوایی را دارد، مسئولان امر باید به دنبال راهکارهایی در جهت توسعه و فعالسازی فرودگاه زنجان باشند.
راهکارهای توسعه و فعالسازی فرودگاه زنجان
رشد ترافیک هوایی:
افزایش تعداد مسافران و بارهای هوایی در منطقه و نیاز به افزایش ظرفیت فرودگاه.
توسعه صنعت گردشگری:
افزایش تعداد گردشگران و توریست‌ها که به زنجان سفر می‌کنند و نیاز به امکانات و خدمات بیشتر در فرودگاه.
توسعه اقتصادی:
رشد فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی در منطقه که نیاز به حمل و نقل هوایی مؤثرتر و مناسب‌تر دارد.
جذب سرمایه‌گذاری:
ایجاد امکانات و بسترهای لازم برای جذب سرمایه‌گذاران و شرکتهای خارجی که نیاز به یک فرودگاه بزرگ و مدرن در زنجان دارند.
سیاست‌های دولتی:
توجیه اقتصادی و استراتژیک برای توسعه فرودگاه‌ها در مناطق مختلف کشور به منظور توزیع ترافیک هوایی و توسعه مناطق غیرمرکزی.
نیازهای محلی:
نیازهای جمعیت محلی و اطرافیان فرودگاه در زمینه حمل و نقل هوایی و اتصال به سایر نقاط کشور و جهان.
توسعه زیرساخت‌ها:
بهبود و توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل درون شهری و برون شهری که نیاز به فرودگاه مناسب دارد.
تقاضای بین‌المللی:
افزایش تقاضای بین‌المللی برای پروازهای مستقیم به زنجان و بالعکس و ایجاد ارتباطات بین‌المللی بیشتر.
به نظر می رسد، کلیه عوامل برای توسعه صنعت هوایی استان زنجان در این یادداشت ارائه شده است؛ لذا امیدواریم، مسیر آسمان رشد را پرواز کنیم.
